تجربه لوزان مانع صعود پس از وین/بورس در انتظار تغییر فضا
تجربه لوزان مانع صعود پس از وین/بورس در انتظار تغییر فضا
با مروری بر شاخص بورس طی ماههای گذشته در می یابیم که درست بعد از تفاهمات اولیه در لوزان بازار واکنش نسبتاً شدیدی نشان داد اما بلافاصله بعد از تفاهم و شروع اظهار نظرهای متفاوت و البته برداشتهای گوناگون از مفاد احتمالی مباحث مطروحه میان دیپلمات های ایران و سایر کشورها، بازار مجدداً به نقطه قبل از تفاهم برگشت.
یک کارشناس بازار سرمایه با بیان این مطلب عنوان کرد: این موضوع نشان می دهد بازار سرمایه در کشور ما به سرعت دچار هیجان شده و گروه های بسیاری در زمان های خاص با دید کوتاه مدت وارد بازار می شوند و به همان سرعت هم خارج می شوند. بعد از تفاهم اولیه و بحث ها پیرامون تداوم مذاکرات در برهه های خاصی مجدداً بازار واکنش نشان داده و این واکنش این بار به تدریج صورت گرفت.
به عبارت بهتر سرمایه گذاران با کسب تجربه از رویه های قبلی، تلاش کردند به مرور و با کسب اطمینان نسبی از احتمال توافق در ماههای بعد به تدریج به بازار وارد شوند. این موضوع سبب گردید تا در دوره سه ماهه قبلی و مخصوصاً سه هفته اخیر که مذاکرات بطور جدی پیگیری می شد، بازار روند صعودی خود را تداوم بخشد به نحوی که در مورد برخی گروه های پیشرو شاهد رشد قیمت ها در بازه بیست درصد و بالاتر بودیم. لذا می توان گفت بازار بخش زیادی از اثرات توافق نهایی، را پیش خور کرده است.
این در حالی است که وضعیت کلی اقتصاد جهانی در سالهای اخیر نیز مناسب نبوده و اکنون هم وضعیت خوبی را مشاهده نمی کنیم و بخش زیادی از صنایع فعال در بورس متأثر از این موضوع هستند و نمی توان انتظار داشت توافق بتواند اثر خارق العاده ای روی این بخش ها داشته باشد.
اسدالله جلال آبادی افزود: با توجه به وجود ابهامات موجود در توافق صورت گرفته و احتمال برداشت های متفاوت از مفاد آن در روزهای آتی، در کوتاه مدت تصور اینکه توافق اثر زیادی بر بورس اوراق بهادار و مشخصاً افزایش شاخص داشته باشد، چندان محتمل نیست گر چه حتماً اثرگذار خواهد بود.
اما در میان مدت انتظار بهبود فضای کسب و کار در کشور و افزایش تعاملات با دنیای بیرون می تواند فضا را برای فعالیت مناسب تر بسیاری از شرکتها مجدداً فراهم نماید و اگر روی مفاد توافق، واقعا توافق وجود داشته باشد و مهمتر از همه برداشت های مسئولین غایب در مذاکرات با حاضران در مذاکرات در داخل و خارج یکسان باشد و واقعاً وحدت رویه داخلی روی این موضوعات ایجاد گردد، می توان انتظار بهبودی در وضعیت سودآوری برخی شرکتها را شاهد بود و این می تواند سبب رشد قیمت سهام این دسته از شرکت ها گردد.
البته نباید فراموش کرد که بخشی از عملکرد شرکتها متأثر از توافق است و پارامترهای بسیار دیگری نیز بر این قضیه اثر دارند. ولی آنچه به نظر می رسد این است که در میان مدت برخی شرکتها از فرصتهای پیش رو استفاده می کنند و انتظار معقول رشد قیمت سهام این دسته از شرکتها و در نتیجه رشد شاخص کل تا حدودی خواهد بود. گر چه میزان این رشد نباید خیلی زیاد باشد.
در مجموع تغییر رویکرد ها در فضای کسب و کار و ایجاد تعاملات مناسب نیازمند زمان خواهد بود و در دوره چند ساله که شاید در دوره بلندمدت طبقه بندی شود اثرات این اتفاقات را خواهیم دید. البته باز هم تأکید می گردد تمام این آثار مثبت به نحوه برخورد با مسیله توافق برمی گردد. فراموش نکنیم که عملیاتی کردن توافق بسیار مهم است و درایت ویژه دولت را می طلبد که امیدوارم با برنامه ریزی های مناسب این مهم صورت گیرد.
وی در خصوص عوامل موثر بر شکل گیری و پایداری روند بورس گفت: همانطور که در بحث قبلی اشاره شد باید در یک کلمه فضا در کشور تغییر کند. این تغییر فضا البته مطالعات قوی و مناسب را نیازمند است. در مجموع تغییر فضا اعم از سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و … باید صورت گیرد. به عنوان نمونه بسیاری از قوانین ما باز دارنده هستند و باید اصلاح شوند. بسیاری از بخشنامه ها که توسط سازمان ها و نهادها همه روزه تغییر می کنند باید به ثبات برسند. بسیاری از دخالتها در بازار سرمایه باید به حداقل برسد. به نظر می رسد ایجاد اصلاحات در بسیاری زمینه ها لازم است. در مجموع توافق صورت گرفته که کار بسیار بزرگی بود نقطه شروعی برای این موضوعات باید باشد و دولت و مجلس با کسب نظرات بخش خصوصی واقعی و صاحب نظران بی طرف می توانند وضعیت کشور بعد از توافق را در جهت بهبود سر و سامان دهند. این مطلب مورد تأکید هست زیرا مدیریت کردن اتفاقات بعد از توافق باید اولویت مسئولین باشد و هر گونه بی توجهی به پیامدهای حاصل می تواند تمامی اثرات مثبت توافق را به کلی از بین ببرد. فقط به عنوان یک نمونه می توان به ورود پول های بلوکه شده به کشور اشاره کرد که می تواند اثرات مخرب در صورت عدم مدیریت صحیح داشته باشد و بسیاری از مسایل دیگر.
در مجموع چنانچه انتظار تداوم ثبات در فعالیت و سودآوری کلیه بنگاه ها و به خصوص شرکت های حاضر در بازار سرمایه را داریم باید فضا را در یک کلمه تغییر دهیم.
این کارشناس بازار سرمایه پیرامون پتانسیل های بورس برای جذب نقدینگی ابراز داشت: این موضوع به همان تغییر فضایی که قبلاً گفته شد بستگی دارد. چرا که طبیعی است بازار سرمایه در کشور ما می تواند یکی از بهترین گزینه ها برای سرمایه گذاران باشد چون مزیت های بسیاری از جمله درجه نقدشوندگی، معافیتهای مالیاتی و غیره وجود دارد و بدیهی است هر شخصی که عقلایی فکر می کند بدنبال مزیت ها می رود. اما مادامی که افراد در کشور بتوانند از برخی فرارهای مالیاتی بهره مند گردند و یا از رانت هایی که آنها را در کوتاه مدت به جایگاه های مناسبی به لحاظ مالی می رساند قاعدتاً تمایل به بازار سرمایه و سرمایه گذاری در آن نشان نمی دهند. اما مشخصاً در دوران کنونی و با اصلاحات ایجاد شده در برخی حوزه ها تمایلات به بازار سرمایه زیاد شده و فرهنگ سهامداری تقویت شده است.