نوسانات بورس اوراق بهادار در جریان روز گذشته در مسیری مثبت دنبال شد که ماحصل آن رشد ۱۰۹واحدی شاخص کل بورس بود که به این ترتیب درپایان معاملات نماگر اصلی بازار در محدوده ۷۷هزار و ۶۴۸واحدی متوقف شد. روند معاملات از ابتدای هفته جاری هر چند با موجی صعودی دنبال شد که به شکستن سد ۷۸هزار واحدی در روز شنبه منتهی شد اما این روند تداوم چندانی نداشت و در روزهای بعد در مجموع حدود ۶۹۰ واحد نزول را تجربه کرد که این روند در جریان روز گذشته مجدد تغییر جهت داده و با روندی صعودی و افزایش ۱۴/ ۰ درصدی شاخص کل بورس همراه شد که به این ترتیب روزی مثبت در کارنامه بازار به ثبت رسید، در این راستا بررسی در بازه زمانی طولانی‌مدت نیز نشان از رشد بازار دارد؛ به‌طوری‌که بورس از ابتدای دی ماه تا کنون بازدهی ۲/ ۲۶ درصدی را به ثبت رسانده که هر چند در این مدت بازار با کاهش و بعضا خروج نقدینگی در برخی مقاطع مواجه شده است.
ورود نقدینگی جدید به بازار سرمایه از ابتدای دی ماه شرایط متفاوتی را رقم زده به نحوی که بورس تهران تا دیروز به ارزش بازاری حدود ۳۳۵ هزارمیلیارد تومان رسید که هر چند از ابتدای دی‌ماه این سرفصل بیش از ۶۹ هزارمیلیارد تومان افزایش داشته اما طی روزهای اخیر و به ویژه از ابتدای هفته جاری تغییر محسوسی را تجربه نکرده است. بررسی «دنیای اقتصاد» از روند حرکتی شاخص کل بورس و نقدینگی موجود در بازار از ابتدای دی ماه نشان از آن دارد که در اوایل زمستان روند کم‌نوسانی در بازار حاکم بود و با افزایش امیدواری‌ها و اخبار خوش مذاکرات، شاهد ورود نقدینگی به بازار بودیم که در آستانه اعلام اجرایی شدن برجام بین ایران و غرب تحلیل‌های مختلفی برای توجه دوباره سهامداران به بازار و ورود نقدینگی تازه مطرح شد که می‌توان تاثیر مستقیم این موضوع را در شتاب و سرعت بالای رشد شاخص کل بورس و ورود حجم نقدینگی مشاهده کرد. این روند در ۲۸بهمن ماه با عرضه اولیه سهام پتروشیمی فجر به اوج خود رسید؛ به‌طوری‌که در این روز ۱۸۵میلیارد تومان نقدینگی سهامداران خُرد به بازار وارد شد. به‌طور کلی در مجموع دو ماه ابتدایی زمستان، حدود ۱۴۰۰ میلیارد تومان نقدینگی جدید وارد بورس شد. اما این روند از اوایل اسفندماه تا حدودی متوقف شد و سرعت ورود نقدینگی کاهش و در برخی مواقع به خروج نقدینگی نیز انجامید که این مساله روند کم‌نوسان و متعادل شاخص کل بورس را در بر داشت. بر این اساس از اواخر بهمن‌ماه سال جاری تا‌کنون شاخص کل بورس روند تقریبا باثباتی داشته و نزدیک به کانال ۷۸ هزار واحدی در حال نوسان بوده است. اما در این پروسه نوسانات نقدینگی به‌طور خلاصه می‌توان عنوان کرد که روند صعودی بازار سرمایه طی چند وقت اخیر به دلیل ورود نقدینگی جدید به بورس و در پی آن افزایش حجم و ارزش معاملات روزانه شکل گرفته و به نظر می‌رسد رشد قیمت سهام اغلب شرکت‌ها به دلیل بهبود وضعیت سودآوری آنها نبوده است. مهم‌ترین سوالی که پیش روی فعالان این بازار قرار می‌گیرد آن است که آیا نقدینگی فعلی در بازار پایدار می‌ماند یا با سرعتی که وارد شده از بازار خارج می‌شود؟
نوسانات مقطعی و هوشمندانه
در این راستا شاهین شایان آرانی از فعالان بازار سرمایه معتقد است: در شرایط فعلی آنچه مسلم به نظر می‌رسد این است که نقدینگی کافی در بازار سرمایه وجود دارد، حال آنکه نمی‌توان به‌طور قطع نسبت به وضعیت بنیادی صنایع اظهار نظر کرد. وی در ادامه اظهار کرد: قبل از اجرایی شدن برجام و رفع تحریم‌ها، بازار سرمایه با رکود شدیدی مواجه بود که در این میان قیمت‌ها به کف‌های خود رسیده بود و در انتظار کوچک‌ترین خبر مثبت برای خروج از این دوران بود که هر چه به اعلام نتایج مذاکرات هسته‌ای نزدیک‌تر شدیم، شوق و امید به آینده روشن بورس شدت گرفت که به ورود نقدینگی به بازار ختم شد. وی علت اصلی این موضوع را پدیده روانی مثبت شکل گرفته دانست و گفت: در این شرایط بسیاری از سرمایه‌گذاران به امید بهبود وضعیت اقتصادی کشور و بالطبع کسب سود، اقدام به خرید سهام کردند که ماحصل آن رفتار کش‌مانند بازار و واکنش به هر خبر مثبت یا منفی بود که این روند بدون هیچ اتفاق واقعی و بنیادی برای شرکت‌های فعال در بورس، هر روز با شدت بیشتری دنبال شد. به گفته شایان‌آرانی، هر چند که در حال حاضر صنایع و گروه‌های مختلف بازار با ابهام‌های مختلفی مواجه هستند، اما خوش‌بینی فعالان بازارسرمایه نسبت به افزایش سودآوری شرکت‌ها پس از توافقات و رفع تحریم‌ها و افزایش نقدینگی در بورس باعث شده تا نمادهای مختلف بازار با افزایش تقاضا و قیمت مواجه شوند؛ به‌طوری که پیش‌بینی می‌شود با توجه به میزان تقاضا و نقدینگی فعلی موجود در بورس، احتمالا روند فعلی بازار سرمایه تا مدتی دیگر همچنان ادامه داشته باشد.
وی در ادامه خاطر نشان کرد: اما تثبیت تداوم و حفظ نقدینگی در بازار تنها در سایه وجود اتفاق مثبت در اقتصاد کشور و همچنین ورود منابع جدید به شرکت‌ها و در نهایت افزایش سودآوری و تعدیل مثبت در EPS آنها صورت خواهد گرفت و در غیر این صورت شاهد تشکیل یک حباب قیمتی در بورس خواهیم بود که اخیرا این رشد بی‌رویه و غیر‌منطقی شدت بیشتری از گذشته به خود گرفته است. شایان‌آرانی در ادامه افزود: نوسانات اخیر بازار نیز به دلیل هوشمندی بازار رخ داده و به گونه‌ای در حال اصلاح است که نگرانی چندانی نداشته و باید منتظر بود تا اصلاحات مقطعی آن به اتمام برسد. وی یکی دیگر از عوامل موثر در کاهش نقدینگی اخیر را پدیده فصلی دانست و گفت: به‌طور تاریخی همیشه در اسفندماه شاهد جمع‌آوری نقدینگی از سوی حقیقی‌ها و افزایش فروش از این سمت هستیم که این موضوع نیز مقطعی خواهد بود.
در بازار چه گذشت؟
در جریان معاملات روز گذشته هر چند تمامی شاخص‌های با اهمیت بازار به‌جز شاخص بازار اول با روندی مثبت دنبال شدند اما حجم و ارزش کل معاملات با کاهش مواجه شد؛ در مجموع دیروز بیش از ۹۸۲میلیون برگه اوراق بهادار به ارزش ۳۱۲ میلیارد تومان داد و ستد شد که نسبت به معاملات روز دوشنبه، کاهش ۳۳درصدی حجم و ۲۶ درصدی ارزش را تجربه کرد. همچنین در این روز شاخص کل هم‌وزن با ۱۶/ ۰ درصد افزایش، شاخص سهام آزاد شناور با ۱۱/ ۰ درصد افزایش، شاخص بازار دوم با ۶۱/ ۰ درصد افزایش و در مقابل شاخص بازار اول با ۱۱/ ۰ درصد کاهش روبه‌رو شد. در این روز بیشترین حجم و ارزش معاملات بر دوش نمادهای خودرویی بود به‌طوری‌که حدود ۸۴میلیون سهم ایران خودرو به ارزش ۲/ ۲۹۹ میلیارد ریال و ۹۳ میلیون سهم سرمایه‌گذاری رنا به ارزش ۷/ ۲۶۴ میلیارد ریال معامله شد که به این ترتیب صنعت خودرو به‌عنوان برترین گروه دیروز شناخته شد.